Terk edilmiş mallar, ülkeye giriş yaptıktan sonra belirli bir süre içinde gümrük işlemleri tamamlanmadığı veya çekilmediği için gümrükte kalan mallar anlamına gelir ve sahibi tarafından çekilmesi için herhangi bir işlem yapılmaz. Bu mallar belirli bir süre sonra terk edilmiş mallar olarak tanınır ve gümrük tarafından el konulabilir veya satılabilir. Turkmen Sowda’nın bu makalesinde, terk edilmiş mallar kavramını, ilgili aşamaları ve yasaları ve bu durumun uluslararası ticarete etkilerini inceleyeceğiz.
Malların Terk Edilme Nedenleri
İthal edilen mallar çeşitli nedenlerle terk edilebilir. En önemli nedenlerden bazıları şunlardır:
Gümrük Ücretlerinin Ödenmemesi
Malların terk edilmesinin ana nedenlerinden biri, mal sahiplerinin gümrük ücretlerini ödeyememesidir. Bu ücretler, ithalat vergileri, vergiler, depolama maliyetleri ve diğer ilgili masrafları içerir. Eğer mal sahibi bu ücretleri ödeyemezse, mallar terk edilmiş sayılır ve gümrük, durumlarını belirlemek için gerekli önlemleri alır.Belge Sorunları
Bazı durumlarda, malların gümrükten çekilmesi için gerekli belgeler eksik veya yanlış olabilir ve bu da malların çekilmesini engeller. Eksik belgeler, taşıma belgelerinde uyumsuzluklar, denetim sertifikalarının sağlanamaması veya mali belgelerde eksiklikler gibi sorunları içerebilir. Bu sorunlar zamanında çözülmezse, mallar terk edilmiş olarak ilan edilir.Hukuki ve Mülkiyet Sorunları
Bazen, mal sahibi ve tedarikçi arasındaki hukuki veya mülkiyet sorunları, gümrükten çekilmesinde gecikmelere neden olabilir. Bu anlaşmazlıklar mali veya mülkiyetle ilgili olabilir ve mallar, anlaşmazlık çözülene kadar gümrük depolarında kalabilir ve terk edilmiş olarak ilan edilebilir.Yaptırımlar ve Yasal Kısıtlamalar
Yaptırımlar veya yasal kısıtlamalar, bazı malların ithalatının yasaklanmasına ve gümrükte kalmasına yol açabilir. Böyle durumlarda, gümrük, malları menşe ülkesine geri gönderme, imha etme veya açık artırma yoluyla satma gibi kararlar almak zorunda kalabilir.Taşıma Şirketi ile Koordinasyon Eksikliği
İthalatçı ile taşıma şirketi arasındaki uygun koordinasyon eksikliği, malların gümrükte kalmasına neden olabilir. Teslimat takvimi veya gerekli belgelerin sunumu doğru bir şekilde düzenlenmezse, malların gümrükten çekilmesi gecikebilir ve terk edilmiş mal olarak kabul edilebilir.
Malların Terk Edilmiş Olarak İlan Edilme Aşamaları
Gümrük Çekim Süresinin Dolması
Mallar ülkeye girdikten sonra, mal sahibi gümrük çekimini belirli bir süre içinde (genellikle 3 ila 4 ay) gerçekleştirmek zorundadır. Eğer bu süre içinde herhangi bir işlem yapılmazsa, gümrük malları terk edilmiş olarak ilan eder. Bu süre, malın türüne ve her ülkenin yasalarına bağlı olarak değişebilir. Kısa raf ömrüne sahip mallar daha erken terk edilmiş olarak ilan edilebilir.
Mal Sahibine Bilgilendirme
Gümrük çekimi süresinin dolmasının ardından, gümrük, mal sahibine malların terk edilmiş olarak kabul edildiğini ve gümrük çekimi için işlem yapması gerektiğini bildirir. Bu bilgilendirme genellikle yazılı olarak yapılır ve son işlem süresini içerir. Mal sahibi bu süre içinde herhangi bir işlem yapmazsa, mallar bir sonraki aşamaya geçer.Malların Müzayedesi veya El Koyulması
Bildirim sonrasında gümrük çekimi için herhangi bir işlem yapılmazsa, gümrük malları müzayedeye çıkarabilir veya el koyabilir. Bu işlem, gümrük maliyetlerini telafi etmek ve depo alanının işgalini önlemek amacıyla yapılır. Müzayedeye çıkarılan mallar genellikle en yüksek teklifi verene satılır. Eğer malın ticari değeri yoksa veya özel bir durumu varsa, satış yerine imha edilebilir.
Mülkiyetin Devri
Müzayede yapılıp mallar satıldıktan sonra, mülkiyet yeni alıcıya devredilir. Alıcı, kalan maliyetleri ödemek ve malları gümrükten çekmek zorundadır. Bu süreç birkaç gün sürebilir ve gümrük yetkilileriyle koordinasyon gerektirir.
Malların Terk Edilmesinin Sonuçları
Mal Sahibine Mali Zarar
Malların terk edilmesi, sahiplerine önemli mali kayıplar yaşatabilir. Bu kayıplar arasında depolama maliyetleri, gümrük cezaları ve malların zamanla değer kaybetmesi yer alır. Özellikle çabuk bozulan mallar veya son kullanma tarihi olan mallar, değer kaybetme riski altındadır.Çevresel Sorunlar
Bazı terk edilmiş mallar, özellikle kimyasal veya ilaç ürünleri, çevresel riskler oluşturabilir. Bu malların uygun olmayan depolanması veya yanlış şekilde imha edilmesi, çevre kirliliğine ve insanlara ve hayvanlara zarar vermeye neden olabilir. Gümrük, bu tür malların doğru şekilde yönetilmesi için gerekli önlemleri almalıdır.Uluslararası Ticaret Üzerindeki Olumsuz Etki
Malların terk edilmesi, tüccarların gümrük süreçlerine olan güvenini azaltabilir ve ticaret riskini artırabilir. Bu durum, malların teslimatında gecikmelere ve taşıma maliyetlerinde artışa neden olabilir ve ülkeler arasındaki ticari ilişkileri etkileyebilir.Gümrük İçin Ek Maliyetler
Terk edilmiş malların yönetimi maliyetlidir. Depolama maliyetleri, müzayede yönetimi ve uygunsuz malların imhası, gümrük ve hükümet için ek mali yükler oluşturabilir. Bu maliyetler genellikle terk edilmiş malların satışıyla telafi edilse de, bu her zaman mümkün olmayabilir.
Terk Edilmiş Mallara İlişkin Kanunlar ve Düzenlemeler
Terk edilmiş mallar, ülkelerin gümrük mevzuatı da dahil olmak üzere belirli yasa ve düzenlemelere tabidir. İran’da, gümrükler malları terk edilmiş olarak ilan ettikten sonra mal sahibine bildirimde bulunmak ve gümrük çekimi yapılmadığı takdirde malları satmak veya imha etmekle yükümlüdür. Halk sağlığı veya çevre için tehlike oluşturan bazı mallar, özel yönetim ve denetime tabidir. Bu yasalar, uygun depolama, mal sahiplerine zamanında bildirim ve çevresel zararları önlemek için gerekli önlemleri içerir.
Ayrıca, terk edilmiş mallara ilişkin yasalar, malların nihai durumunu belirlemek için talimatlar içerebilir. Örneğin, değersiz veya tehlikeli mallar çevresel standartlara uygun olarak imha edilmelidir, değerli mallar ise gümrük maliyetlerini telafi etmek amacıyla müzayedede satılabilir.
Malların Terk Edilmesini Önlemek İçin Temel Noktalar
Gümrük Ücretlerinin Zamanında Ödenmesi
Malların terk edilmesini önlemek için en önemli önlemlerden biri, gümrük ücretlerinin ve diğer ilgili maliyetlerin zamanında ödenmesidir. Mal sahipleri, ithalat ücretlerini ödeyecek gerekli bütçeye sahip olduklarından emin olmalıdırlar, böylece mali sorunlardan kaçınılabilir.Belgelerin ve Evrakların Tamamlanması
Gümrük çekimi için gereken belgelerin ve evrakların tamamlanmasını sağlamak, malların terk edilmesini önlemeye yardımcı olur. Bu belgeler, taşıma belgeleri, denetim sertifikaları ve finansal evrakları içerir ve zamanında hazırlanıp sunulmalıdır.Taşımacılık Şirketleri ve Gümrük ile Koordinasyon
İthalatçılar, taşımacılık şirketleri ve gümrük yetkilileriyle koordinasyon içinde olmalıdırlar, böylece teslimat ve gümrük çekiminde herhangi bir gecikmeyi önleyebilirler. Bu koordinasyon, çekim sürecini hızlandırmaya ve malların gümrük depolarında kalmasını önlemeye yardımcı olabilir.Yasalara ve Düzenlemelere Hakim Olmak
Gümrük mevzuatına ve gümrük çekimi için belirlenen süreye hakim olmak, ithalatçıların malların terk edilmesiyle ilgili sorunları önlemelerine yardımcı olur. Bu yasalara uymak, hukuki ve mali sorunların ortaya çıkma riskini azaltmada önemli bir rol oynar.
Sonuç
Terk edilmiş mallar, zamanında çekim yapılmaması nedeniyle gümrükte kalan ve gümrük tarafından el konulabilecek veya satılabilecek mallardır. Bu durum, mali, belgesel veya yasal sorunlar gibi çeşitli nedenlerden dolayı ortaya çıkabilir ve hem mali hem de çevresel sonuçlar doğurabilir. Malların terk edilmesi, mal sahibine verdiği mali zararın yanı sıra çevresel sorunlara ve gümrük için ek maliyetlere de yol açabilir.
Terk edilmiş mallarla ilgili yasa ve düzenlemelere aşina olmak, tüccarların bu sorunlardan kaçınmalarına ve gümrük süreçlerini iyileştirmelerine yardımcı olur. Ücretlerin zamanında ödenmesi, belgelerin tamamlanması ve gümrük yetkilileriyle koordinasyon, malların terk edilme riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Malların terk edilmesinin olumsuz sonuçları göz önüne alındığında, ithalatçılar bu durumu önlemek ve ek maliyetlerden ve sorunlardan kaçınmak için ellerinden geleni yapmalıdırlar.
